dinsdag 26 april 2016

Bloggen en Vloggen een workshop

Don Zuiderman verzorgt een workshop over Bloggen en Vloggen in het onderwijs. Dit doet hij bij de scholingsdag Onderwijsvernieuwing en ICT bij MBO Utrecht (26-04-2016).

Laat ik de koe bij de horens vatten en gelijk een blog starten.
Don begint met het verkennen van de beginsituatie en laat aan de hand van de taxonomie van Bloom en de daaraan gekoppelde ICT-vaardigheden en tools zien hoe je het Blog kan inzetten.
Een dilemma is: Moet een blog openbaar worden gezet? Ja, want delen is feedback krijgen. En de student doet zijn best om geen fouten in het blog te maken. Dus studenten zetten hun blog online en publiekelijk.

Quadblogging is een manier om elkaar op een blog te laten reageren waarbij je op elkaars product en niet op het proces reageert. Zo krijg je respons op je blog, iets wat je wilt als je blogt.

Vloggen:
Dit is dus een videoblog. Waar plaats je nu een Vlog? YouTube en Vimeo zijn de bekendste platformen waar je een Vlog op kunt zetten.

Neem eerst deze stappen door:
1. Wie is je doelgroep?
2. Waar ligt de behoefte?
3. Wat is het doel?
4. Wat is de frequentie?
5. Kijk naar je hulptroepen!
6. Kijk naar je netwerken om het Vlog te kunnen delen

Don laat een voorbeeld zien van een docent geschiedenis die vlogt (MeneervanEmpel.nl).
Op de vraag wat het verschil is tussen een Vlog en een kennisclip is wat lastiger te duiden, het kan door elkaar heen lopen. Een Vlog is vaak wel persoonlijker en geeft een tijdsbeeld aan.

Nu zelf aan de slag:
Samen met collega Mieke van Arkel ga ik aan de slag met een Vlog:




Don eindigt met kort iets te vertellen over Ploggen, de 'nieuwste' vorm van het delen van dat wat je belangrijk vindt, Instagram als tool kun je daar goed bij gebruiken.



donderdag 31 december 2015

Betekenis geven aan leren

17 december, de laatste teamvergadering bij de Utrechtse Zorgacademie in 2015. Elke keer staat de iHKS (invoering Herziening Kwalificatiestructuur) op de agenda, elke keer vertel ik het team over de laatste ontwikkelingen die gepaard gaan bij deze invoering. Want let wel het is een grote operatie voor het MBO.
Die 17e december pak ik het anders aan, ik heb een lege kist bij mij, kaartjes en een verhaal. Ik laat de iHKS voor wat het is en gooi het over een andere boeg. 
Ik wil met mijn collega's een pas op de plaats maken, een moment van bezinning houden, ik wil betekenis geven aan leren.

Wat ging hier aan vooraf?
Op Facebook kwam ik via een collega een artikel tegen van Rutger Bregman: Oproep aan alle leraren: stop met luisteren naar trendwatchers. Het artikel is ruim 1 jaar geleden geschreven door Bregman als reactie op de nationale brainstorm geïndiceerd door staatssecretaris Sander Dekker, #onderwijs32.
Bregman geeft mij die pas op de plaats, dat moment van bezinning. Die iHKS, dat komt wel goed, maar laten we het belangrijkste niet vergeten: Laten we betekenis geven aan leren, dat zijn wij verschuldigd aan onze studenten.
Op 17 december heb ik het verhaal van Bregman in het team voorgelezen, geen Prezi, Haiku Deck, PowerPoint en geen kopietjes, nee gewoon voorgelezen. Bregman schrijft o.a. dat docenten zelf vorm moeten geven aan de toekomst van het onderwijs, in plaats van aanpassen aan de trends van het moment. En het onderwijs van die toekomst moet niet alleen voorbereiden op de arbeidsmarkt, maar ook op het leven.
Er viel een stilte na het lezen van het artikel iets dat niet vaak voorkomt in het team! Na wat korte reacties van mijn collega's vroeg ik hen een kaartje in te vullen, hopelijk geïnspireerd door het verhaal van Bregman. Sommige collega's vulden het gelijk in, andere wilden bedenktijd. 
Landelijke Werkdag Zorgpact 02122015
De ingevulde kaartjes, het verhaal van Bregman en alle andere inspirerende artikelen, boeken, foto's komen allemaal in de kist en vormen de basis aan het betekenis geven aan leren die het team van de Utrechtse Zorgacademie uitdraagt. Dit betekent dat naast de iHKS, de visie op onderwijs herschreven wordt door mij en het ontwikkelteam. En ja de groep waar dit allemaal van toepassing op is, de studenten van de Utrechtse Zorgacademie, nemen we mee in dit proces. Zij vullen ook een kaartje in en gaan met het ontwikkelteam in gesprek. Onderwijs maak je immers samen!

dinsdag 18 augustus 2015

Wijs met '#Mediawijsheid in de klas'

Zomervakantie 2015, 5 romans en 1 onderwijsboek verder concludeer ik dat het tijd wordt voor een blog.
Een blog over het onderwijsboek: ´#Mediawijsheid in de klas´.

Patrick Koning, de auteur heeft een toekomstvisie: mediawijsheid is volledig verankerd in het curriculum van de scholen. Sterke woorden zo aan het begin van het boek. Patrick Koning is er in geslaagd om voor het onderwijs een boek te schrijven waarbij het voor opleiders een eitje wordt om mediawijsheid binnen het curriculum van hun onderwijsinstelling op de kaart te zetten. Of, als dat al plaatsvindt, te versterken.
Met dit boek in de hand en met het online materiaal kun je als school zo aan de slag en dat maakt het meer dan een visie op mediawijsheid. Ik illustreer dit aan de hand van een observatie per hoofdstuk:


1. Om de noodzaak van mediawijsheid te motiveren begin de auteur met de beschrijving van de ontwikkeling van de mensheid (William Knoke; De plaatsloze nieuwe wereld, 1996). Gelukkig niet met de dooddoener: de 21ste eeuwse vaardigheden. Verfrissend!
2. De inhoud van het boek is gebaseerd op een door Patrick Koning ontworpen model: Het Mediawijsheid-competentiemodel. Ik ben niet van de modellen omdat ik vaak de toegevoegde waarde mis (jaja dit zegt meer iets over mij). Dit model echter, beklijft omdat er continu aan wordt gerefereerd. Bovendien denk ik dat door met dit model te werken de auteur een compleet boek heeft samengesteld. Innovatief!
3. Is mediawijsheid nog niet in het curriculum op jouw school opgenomen? Zoek niet verder, in hoofdstuk drie staan bijna 30 opdrachten beschreven met een inleiding voor de begeleidend docent en ondersteunend online materiaal. Steeds vertrekkend vanuit Het Mediawijs-competentiemodel. Hierbij vergeet Patrick Koning de didactische en pedagogische verantwoording niet. Deze opdrachten onderwijst de auteur binnen de MBO-opleiding waar hij werkzaam is. Een goudmijn! 
 4. Binnen de Utrechtse Zorgacademie (MBO Utrecht) waar ik werk, is mediawijsheid een onderdeel van het curriculum. De studenten maken een eindopdracht in de vorm van een presentatie en de feedback wordt geplaatst in hun portfolio. Patrick Koning gaat een grote stap verder. In hoofdstuk 4 beschrijft hij hoe binnen zijn opleiding mediawijsheid wordt beoordeeld. Hij geeft inzage in het beoordelingsmodel en geeft een voorbeeld van een beoordelingsrubric. Hoppa, op een presenteerblaadje! 
 5. In dit hoofdstuk waar de integratie met de vak- of beroepscontext wordt beschreven, komen twee stokpaardjes van de auteur terug, de docent benadert de student vanuit een positief-kritische houding en de docent stelt 'echte vragen'. Ik dacht: 'Tja dat weet ik nu wel', maar het effect is als bij Het Mediawijsheid-competentie model.....het beklijft!
6. Nu komt het er op aan, ben ik een docent mediawijsheid of een mediawijze docent? Patrick Koning beschrijft beide docentrollen en nee ik ben geen docent Mediawijsheid, ik ben een mediawijze docent. Daar ligt voor MBO Utrecht een uitdaging, een toename van het aantal mediawijze docenten en misschien ook het creëren van een nieuwe functie: een docent mediawijsheid!
7. Misschien is dit wel de sterkste zet van de auteur, het laatste hoofdstuk gaat over het implementeren van mediawijsheid. Patrik Koning werkt toe naar een climax, immers mediawijsheid moet op de onderwijskaart op elke school. Hoofdstuk 1 t/m 6 laten geen ruimte open voor discussie. Was dit laatste hoofdstuk als eerste gepubliceerd dan was dit effect minder sterk. Het is duidelijk dat op het gebied van mediawijsheid bij Het Koning Willem 1 College veel plaatsvindt. Een inspirerende werkomgeving!
Lovende woorden, toch heb ik ook kritische kanttekeningen:
Het Mediawijsheid-competentiemodel is door Patrick Koning ontwikkeld en ik denk dat het werkzaam is (zie punt 2). Echter het is niet onderbouwd met onderzoek. Dit werpt voor mij een drempel op om er mee te gaan werken.
In het onderwijs gaat het om de lerende, die had meer een podium moeten krijgen. Wat vindt de student van de opdrachten, hoe wordt het beoordelen ervaren, wat is daadwerkelijk geleerd?
Patrick Koning geeft de voorkeur aan enkele pioniers die in het social media landschap al bekend zijn.

Zo, het boek is uit ik geef het door aan mijn collega's. Benieuwd of zij ook wijs zijn met: '#Mediawijsheid in de klas'.

vrijdag 2 januari 2015

Zuster!

Mensen die mij via Twitter volgen weten wellicht dat ik een hekel heb aan tweets waarin het woord verpleegster, verpleger, broeder of zuster wordt gebruikt als men het heeft over een verpleegkundige.



Ook bedrijven die afbeeldingen gebruiken waar een verpleegkundige op een traditionele manier wordt afgebeeld (witte jurk en wit kapje) krijgen via Twitter de wind van voren.

Wat is dat toch?
Sinds 1987 mag ik mij verpleegkundige noemen nadat ik het HBO-V diploma heb behaald. En vanaf het begin van de opleiding verbaas ik mij over het gebruik van verpleegster/verpleger/zuster/broeder.
Verpleegkundige is een wettelijk beschermde titel (1993), men mag zich geen verpleegkundige noemen zonder het diploma, behaald op niveau 4 (MBO) of niveau 5 (HBO).
Met het diploma registreert de net-verpleegkundige zich in het BIG-register en kan dan naast strafrechtelijk, arbeidsrechtelijk en burgerrechtelijk ook tuchtrechtelijk vervolgd worden. Dit geldt voor meer beroepen in de zorg, zoals arts, verloskundige en fysiotherapeut. De term verpleegkundige is in 1966 geïntroduceerd en is onzijdig in de zin dat zowel vrouwen als mannen deze titel kunnen dragen.

Waarom men nog steeds de woorden verpleegster/verpleger/zuster/broeder hanteert is een raadsel omdat de term verpleegkundige dus feitelijk bijna 50 jaar bestaat. Is het omdat het woord verpleging ook in omloop is? Zo wordt op 12 mei de dag van de verpleging gevierd en niet de dag van de verpleegkunde. Is het omdat er een romantisch beeld bestaat rond het woord verpleegster en is het woord verpleegkundige te klinisch? Is het omdat men het beroep associeert met een verpleegkundige in het algemeen ziekenhuis waar de patiënt nog regelmatig 'zuster' roept naar die vrouw in het witte uniform?

Ik kan er de vinger niet op leggen. Misschien ben ik er ook allergisch voor omdat ik zelf nooit als verpleegkundige in een wit uniform heb gewerkt. Ik werkte namelijk in de psychiatrie en ik liep daar rond in gewone kleding. In de psychiatrie word je niet aangesproken als zuster of broeder door de patiënten maar gewoon bij je voornaam. Dit verpersoonlijkt het werk dat je doet als verpleegkundige en dat vind ik belangrijk. Dit is een boodschap die ik meegeef aan de studenten verpleegkunde die ik les geef. Hiermee kan de student voorkomen dat zij/hij zuster of broeder wordt genoemd. Ik schrijf kan, want ik weet ook wel dat het voor een patiënt makkelijker is om zuster te zeggen tegen vrouwelijke verpleegkundigen of broeder tegen mannelijke verpleegkundigen dan al die verschillende namen te onthouden. Ai, is dat niet gewoon het probleem bij het vraagstuk zuster en broeder?
Het speelt zeker mee, maar dat geldt niet voor de woorden verpleegster en verpleger. Hoe dat tij gekeerd kan worden, ik weet het niet, er zullen nog wel wat frustratietweets door mij verzonden worden in de toekomst.

Onderwijsmoment 2014

Onderstaand blog heb ik geschreven voor- en is gepubliceerd op onderwijsmoment.nl. Onderwijsmoment.nl is een initiatief van Karin Winters. Karin is benieuwd naar alle mooie onderwijsmomenten die opleiders in de praktijk van onderwijzen in 2014 hebben meegemaakt. Ruim 30 mensen staan met hun onderwijsmoment op de site!!

Pats!
Wat ben ik geraakt door de inaugurele rede van Maarten Wolbers van 12 december 2014. Maarten Wolbers spreekt over de twee gezichten van het onderwijs. Was het onderwijs aanvankelijk verantwoordelijk voor het gelijktrekken van de sociale ongelijkheid tussen de lagere en de hogere milieus, immers kinderen uit lagere milieus kregen de mogelijkheid om te gaan studeren. Nu lijkt er een nieuwe sociale scheidslijn zich te ontwikkelen ten gevolge van de onderwijsexpansie die zich in de afgelopen decennia heeft voltrokken. Er is sprake van een diploma-inflatie waardoor de hoger opgeleiden geen baan vinden op het niveau van hun opleiding en solliciteren op banen onder hun niveau. De lager opgeleiden verliezen daarmee een kans op werk op hun niveau.

Waarom raakt mij dit en is het voor mij het onderwijsmoment van 2014?
Niet omdat ik vind dat hiermee de kansen voor MBO‘ers die door willen stromen naar het HBO verminderen.
Niet omdat ik vind dat de kans op werk voor MBO’ers kleiner wordt door deze onderwijsexpansie. 
Niet omdat ik denk dat HBO en universitair opgeleiden minder uitdaging ervaren in het werk dat zij op een lager niveau uitvoeren en wellicht daardoor minder goed werk leveren.
Maar omdat ik mij overgeleverd voel aan de beleidsmakers die dit jaren geleden hebben bedacht. Ik kan wel naar een stok zoeken maar ik weet niet wie ik ermee kan slaan. Beleid maken is moeilijk en de uitkomst is niet altijd te voorspellen. Ooit diende dit beleid een nobel doel, maar the sky is not the limit voor de MBO student, dat blijkt.
Laten we dan dit ook eens hardop zeggen tegen al die ouders en MBO studenten die denken dat the sky wel de limit is.
We moeten deze verandering anders gaan benaderen. Hoe kan het MBO zich manifesteren als een beroepsopleiding die de strijd aan kan met het HBO?
Dit kan door de positie van de MBO student op de arbeidsmarkt te verbeteren door vanaf lesdag 1 de MBO student midden in de beroepsorganisatie te plaatsen, letterlijk. MBO onderwijs is contextrijk onderwijs, daar ligt de kracht. De ‘school’ is ondersteunend aan die praktijk en niet andersom. Bij BBL studenten is dit normaal, maar voor de BOL studenten nog niet.
Dit kan door met de invoering van de nieuwe kwalificatiedossiers keuzedelen te blijven ontwikkelen die inspringen op veranderende omstandigheden in de gezondheidszorg.
En dit kan door vernieuwend beleid ten aanzien van de zorgstructuur en het toepassen van ict in het onderwijs voor te blijven zetten.

Terug nu naar de inaugurele rede van Maarten Wolbers. Ik doe de professor te kort door alleen dit onderdeel uit zijn rede te benoemen. Lees de gehele rede en ervaar wat Maarten Wolbers vanuit zijn positie als wetenschapper samen met anderen onderzoekt met als doel; goed onderwijs voor iedereen.
De twee gezichten van het onderwijs. Inaugurele rede Prof. Dr. M.H.J. Wolbers

zondag 30 november 2014

Toeval of asynchrone wederkerigheid?

Jaren geleden vlak voor de kerstvakantie werd uit de fietsenkelder bij het werk mijn fiets gestolen. Ik baalde enorm vooral omdat de fiets naar mijn wensen was verfraaid met dure knalgele fietstassen. Enkele dagen later in de kerstvakantie reed ik in de auto naar huis en vlakbij mijn woonplaats zag ik een attaché koffer openliggen, half op de weg half in de berm. Ik stopte en heb de koffer mee naar huis genomen. Het was duidelijk dat de koffer met geweld was geopend en er zat nog van alles in. Aan de hand van aantekeningen vond ik een e-mailadres. Het bleek van een iemand te zijn die bij de gemeente werkt in het dorp verderop. Ik heb de persoon gemaild en het verhaal over de koffer beschreven. De volgende dag werd ik gebeld door een man, de eigenaar van de koffer. Hij vertelde dat de koffer uit zijn auto was gestolen en hij vroeg of hij de koffer gelijk kon ophalen. Dezelfde middag stond er op de stoep de man met een bos bloemen. Hij kon zijn geluk niet op!

Twee dagen later vierden we de verjaardag van mijn oudste zoon met familie en vrienden. Een neef werd bij binnenkomst gebeld op zijn mobiel en ik hoorde hem zeggen; 'Gele fietstassen? Nee die heb ik niet'. Ik vroeg hem mij de telefoon te geven. Aan de andere kant hoorde ik een vrouw vertellen over het vinden van twee gele fietstassen in de bosjes bij haar in de buurt (vlakbij mijn werk). Ik vertelde haar dat mijn fiets met gele fietstassen was gestolen, ik noemde het merk van de fietstassen, welke zij kon bevestigen. In een van die tassen zat een papiertje met het telefoonnummer van die neef en dat heeft zij gebeld. Je begrijpt op welke stoep ik de volgende dag stond, met een bos bloemen. Ik kon mijn geluk niet op!

Tot nu toe heb ik dit verhaal altijd afgedaan als een toevalstreffer en; 'Wie goed doet, goed ontmoet'. Nu ik meer lees over het fenomeen asynchrone wederkerigheid weet ik het zo net nog niet. Wat is asynchrone wederkerigheid precies?
Het gegeven dat wanneer je iets weggeeft je dit altijd ergens weer terugkrijgt. Misschien niet synchroon van de persoon waaraan je iets hebt gegeven, maar in ieder geval van iemand binnen jouw waardenetwerk. (Mindz/Society3.0)
Tja het teruggeven van de attaché koffer en het terugkrijgen van mijn fietstassen is geen vorm van asynchrone wederkerigheid. Ik geef iets terug wat niet van mij is en het één heeft niks met het andere te maken. Het is toeval en een mooi verhaal!

Bij asynchrone wederkerigheid investeer je in een contact of in een dienst zonder de intentie te hebben iets terug te krijgen. Ik denk aan jonge ondernemers die bij elkaar in oude fabriekshallen zitten en die elkaar hun diensten aanbieden. Zo kan de jonge fotograaf aankloppen bij de webdesigner voor hulp bij het maken van een website voor zijn bedrijf en de webdesigner kan opdrachten krijgen doordat die website van de fotograaf zo goed bezocht wordt.
Ik denk aan early adopters, de mensen die in een organisatie (onderwijs) voor de troepen uitlopen, grenzen verleggen door bijvoorbeeld nieuwe onderwijsmethoden uit te voeren. Mensen die ervaringen over het toepassen van nieuwe social media in het onderwijs delen met de collega's. Maar ook de mensen die hun nek uitsteken en bijvoorbeeld de wijze waarop in het Nederland onderwijs getoetst aan de kaak stellen. Wie kent ze niet?
Wat is voor hen de wederkerigheid? Hoe krijgen zij iets terug? Waarschijnlijk is het niet iets fysieks, maar bijvoorbeeld aandacht voor het verhaal, complimenten van collega's en anderen of de uitnodiging ergens te komen spreken of een workshop te geven.
Asynchrone wederkerigheid wat een mooi fenomeen, investeren in de ander zonder dat de ander iets terug hoeft te doen. Wie kan dat nou niet?

zaterdag 27 september 2014



Wat is een Studium Generale? In de brochure van de Universiteit van Utrecht (2014) staat het als volgt omschreven.
"Een Studium Generale is het podium voor lezing en debat, waar studenten, docenten en andere geïnteresseerden kennis kunnen maken met alle mogelijke vakgebieden en de samenhang daartussen."
Oftewel het is een plek waar de laatste inzichten en onderzoeken op allerlei wetenschappelijke gebieden worden gedeeld met anderen. Op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs zijn nu twee reeksen interessant: ‘Let's do lunch’, over technologie en gezondheidszorg en ‘In de schoolbanken’, over vernieuwingen in het onderwijs. Mooi aan deze lezingen en debatten is het gegeven dat ze gratis zijn te bezoeken. En je hoeft geen student te zijn aan de universiteit of daar te werken om een lezing van een wetenschapper mee te kunnen maken.  

Broodjeaapverhalen in het onderwijs
Op woensdag avond 10 september werd een lezing verzorgd door Prof. dr. Paul A. Kirschner in de aula van het Academiegebouw aan de Domplein in Utrecht, met de treffende titel; Wie weet het beter? Prof. dr. Paul A. Kirschner is hoogleraar onderwijspsychologie en verbonden aan de Open Universiteit.
In het kort komt de lezing hierop neer:
In het onderwijs zijn een aantal ideeën gemeengoed geworden en verspreid die door middel van onderzoek niet zijn bevestigd. Prof. dr. Paul A. Kirschner schaart deze 'theorieën' onder de zogenaamde broodjeaapverhalen. Zo worden de volgende onderwerpen onder een vergrootglas gelegd en bekritiseerd: de leerpiramide van Bates, de multitaskende mens, de digital native, zelfgestuurd leren, kennis verouderd snel en kennis hoeft niet meer geleerd te worden omdat je alles kan googlen. Prof. dr. Paul A. Kirschner laat in een wervelend betoog zien dat er nauwelijks bewijslast is voor deze statements. Het doel is niet de toehoorders te overtuigen van zijn gelijk maar om de toehoorders de andere kant van het verhaal te geven.
Eén broodjeaap wordt als volgt ontkracht, een mens kan geen twee dingen tegelijk als informatiestroom tot zich nemen. Men kan niet en een email lezen en naar de voorzitter van een vergadering luisteren (multitasken). De hersenen verwerken slechts 1 informatiestroom en niet 2 of 3 tegelijkertijd. Een student kan ervoor kiezen dit wel te doen maar als hij/zij een stuk tekst goed moet doorgronden en tegelijkertijd Whatsappt met een vriend dan 'kiest' de student ervoor 1,7 keer zoveel langer te doen om de tekst tot zich te nemen dan zonder die afleiding. Dit is uit onderzoek gebleken. Er zijn geautomatiseerde processen waarbij je wel twee acties tegelijkertijd kan doen, zoals wandelen en praten, echter in een nieuwe context wordt dat ook lastiger. Je praat en wandelt makkelijker in Nederland dan in Engeland waar het verkeer van de ander kant komt dan je gewend bent. Met andere woorden, de context is van invloed op de wijze van informatie verwerking.
Anderhalf uur lang vertelt Prof. dr. Paul A. Kirschner op humoristische wijze aan de hand van tal van voorbeelden over deze broodjeaapverhalen en hoe het kan dat deze ontstaan. Dat hij hierbij tegen heilige huisjes aanschopt is vermakelijk en confronterend. Zo geeft hij als antwoord op een vraag over de effectiviteit van de leerstijlen van Kolb dat er 72 leerstijlen zijn en dat er nauwelijks tot niet onderzoek is gedaan of persoon A een andere leerstijl kan hebben dan persoon B.

Op de site van het Studium Generale van de Universiteit van Utrecht (sg.uu.nl) is de agenda inzichtelijk van de lezingen en debatten die plaatsvinden en daar zijn ook de lezingen te bekijken. Dus ben je benieuwd naar de andere broodjeaapverhalen in het onderwijs bekijk de lezing van Prof. dr. Paul A. Kirschner online. Als je een keer een gratis lezing wil meemaken raadpleeg de agenda van de eerder genoemde site. Vanuit ervaring kan ik zeggen dat dit een aanrader is.