Wat is een Studium Generale? In de brochure van de Universiteit van Utrecht (2014) staat het als volgt omschreven.

"Een Studium Generale is het podium voor lezing en debat, waar studenten, docenten en andere geïnteresseerden kennis kunnen maken met alle mogelijke vakgebieden en de samenhang daartussen."

Oftewel het is een plek waar de laatste inzichten en onderzoeken op allerlei wetenschappelijke gebieden worden gedeeld met anderen. Op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs zijn nu twee reeksen interessant: ‘Let's do lunch’, over technologie en gezondheidszorg en ‘In de schoolbanken’, over vernieuwingen in het onderwijs. Mooi aan deze lezingen en debatten is het gegeven dat ze gratis zijn te bezoeken. En je hoeft geen student te zijn aan de universiteit of daar te werken om een lezing van een wetenschapper mee te kunnen maken.  

Broodjeaapverhalen in het onderwijs

Op woensdag avond 10 september werd een lezing verzorgd door Prof. dr. Paul A. Kirschner in de aula van het Academiegebouw aan de Domplein in Utrecht, met de treffende titel; Wie weet het beter? Prof. dr. Paul A. Kirschner is hoogleraar onderwijspsychologie en verbonden aan de Open Universiteit.

In het kort komt de lezing hierop neer:

In het onderwijs zijn een aantal ideeën gemeengoed geworden en verspreid die door middel van onderzoek niet zijn bevestigd. Prof. dr. Paul A. Kirschner schaart deze 'theorieën' onder de zogenaamde broodjeaapverhalen. Zo worden de volgende onderwerpen onder een vergrootglas gelegd en bekritiseerd: de leerpiramide van Bates, de multitaskende mens, de digital native, zelfgestuurd leren, kennis verouderd snel en kennis hoeft niet meer geleerd te worden omdat je alles kan googlen. Prof. dr. Paul A. Kirschner laat in een wervelend betoog zien dat er nauwelijks bewijslast is voor deze statements. Het doel is niet de toehoorders te overtuigen van zijn gelijk maar om de toehoorders de andere kant van het verhaal te geven.

Eén broodjeaap wordt als volgt ontkracht, een mens kan geen twee dingen tegelijk als informatiestroom tot zich nemen. Men kan niet en een email lezen en naar de voorzitter van een vergadering luisteren (multitasken). De hersenen verwerken slechts 1 informatiestroom en niet 2 of 3 tegelijkertijd. Een student kan ervoor kiezen dit wel te doen maar als hij/zij een stuk tekst goed moet doorgronden en tegelijkertijd Whatsappt met een vriend dan 'kiest' de student ervoor 1,7 keer zoveel langer te doen om de tekst tot zich te nemen dan zonder die afleiding. Dit is uit onderzoek gebleken. Er zijn geautomatiseerde processen waarbij je wel twee acties tegelijkertijd kan doen, zoals wandelen en praten, echter in een nieuwe context wordt dat ook lastiger. Je praat en wandelt makkelijker in Nederland dan in Engeland waar het verkeer van de ander kant komt dan je gewend bent. Met andere woorden, de context is van invloed op de wijze van informatie verwerking.

Anderhalf uur lang vertelt Prof. dr. Paul A. Kirschner op humoristische wijze aan de hand van tal van voorbeelden over deze broodjeaapverhalen en hoe het kan dat deze ontstaan. Dat hij hierbij tegen heilige huisjes aanschopt is vermakelijk en confronterend. Zo geeft hij als antwoord op een vraag over de effectiviteit van de leerstijlen van Kolb dat er 72 leerstijlen zijn en dat er nauwelijks tot niet onderzoek is gedaan of persoon A een andere leerstijl kan hebben dan persoon B.

Op de site van het Studium Generale van de Universiteit van Utrecht (sg.uu.nl) is de agenda inzichtelijk van de lezingen en debatten die plaatsvinden en daar zijn ook de lezingen te bekijken. Dus ben je benieuwd naar de andere broodjeaapverhalen in het onderwijs bekijk de lezing van Prof. dr. Paul A. Kirschner online. Als je een keer een gratis lezing wil meemaken raadpleeg de agenda van de eerder genoemde site. Vanuit ervaring kan ik zeggen dat dit een aanrader is.